انواع بیماری های گربه‌ها علائم و درمان آنها

وقتی گربه خود را عاشقانه دوست دارید، پس بهتر است نسبت به حفظ سلامتی حیوان خانگی خود نیز هر کاری که از دست‌تان بر می‌آید را برایش انجام دهید. یکی از این کارهای مهم شناخت بیماریهای گربه ها است. گربه ها نیز به مانند انسانها بیمار میشوند و باید هر چه سریع‌تر تحت درمان قرار گیرند.

هر یک از بیماریهای گربه ها علائم و درمان مختص به خود را دارند. شناخت علائم با پیشگیری اولیه از سوی شما همراه است اما تشخیص دقیق و ارائه درمان مناسب باید تحت نظر دامپزشک صورت گیرند. شما با شناخت بیماریهای گربه میتوانید در شرایط اورژانسی جان حیوان دوست داشتنی خود را نجات دهید. در این مقاله به طور کامل در مورد انواع بیماریهای گربه ها صحبت میکنیم.

بیماری های رایج در بچه گربه ها

چندین دسته از بیماریهای گربه از جمله انگل‌ها (انگل‌های گوارشی، جرب گوش، کک و کنه)، عفونت‌های بخش فوقانی دستگاه تنفس، قارچ پوستی و عفونت‌های ویروسی که بیشتر در بچه گربه ها شایع هستند، میتوانند بر سیستم ایمنی بچه گربه شما تأثیر بگذارند. در ادامه به این بیماریها می‌پردازیم:

انگل‌ها

خبر خوب در مورد انگل‌ها این است که بیشتر آنها به راحتی قابل پیشگیری هستند. اما خبر بد این است که انگل‌ها میتوانند هم برای انسان و هم سایر حیوانات خانگی خطرناک و مسری باشند و عواقب جدی برای سلامتی داشته باشند. انگل‌ها به خصوص برای بچه گربه ها میتوانند کشنده باشند. انگل‌ها به انواع زیر تقسیم می‌شوند:

1- کرم‌ها و تک یاخته‌های گوارشی

کرم‌ها و تک یاخته‌های روده‌ای ممکن است باعث کاهش وزن، استفراغ، اسهال و کم ‌آبی بدن شوند و به طور کلی بر اشتهای بچه گربه شما تأثیر بگذارند. کرم‌ها و تک یاخته‌های روده‌ای اغلب از طریق شناورسازی مدفوع تشخیص داده میشوند و براساس نوع انگل درمان میشوند. گاهی اوقات، کرم‌ها در مدفوع بچه گربه دیده میشوند اما اغلب، دامپزشک شما باید به دنبال تخم‌ها یا تک یاخته‌ها در زیر میکروسکوپ باشد.

2- انگل­های خارجی شامل کک و کنه و جرب گوش

کک‌ها و کنه‌ها و جرب گوش به راحتی دیده میشوند زیرا انگل‌هایی خارجی در نظر گرفته میشوند. جاروبرقی و شستن مکرر رختخواب بچه گربه منجر به حذف تخم‌ها از محیط زندگی حیوان میشود. جرب گوش میتوانند به صورت ذرات سیاه و خارش‌دار در گوش ظاهر شوند، اما برای تشخیص قطعی نیاز است که دامپزشک از گوش گربه نمونه گیری انجام دهد. توجه داشته باشید که چیزی در گوش گربه خود قرار ندهید، مگر اینکه دامپزشک شما دستور دهد.

عفونت‌های بخش فوقانی دستگاه تنفس

عامل عفونتهای تنفسی فوقانی (Feline Upper Respiratory Infection) که به اختصار URI یا URTD هم نامیده میشود، مجموعه­ای از باکتری‌ها و ویروس‌های قابل انتقال هستند که میتوانند بر بخش فوقانی دستگاه تنفس و چشمهای گربه تأثیر بگذارند و به بخش تحتانی دستگاه تنفس گسترش یافته و باعث عفونت ریه (ذات الریه) شوند.

علل شایع عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفس در گربه ها عبارتند از:

عوامل ویروسی

• ویروس هرپس نوع 1 گربه (FHV-۱) یا رینوتراکیت ویروسی گربه (FVR)
• کلسی ویروس گربه (FVC)
• رتروویروس گربه مانند ویروس نقص ایمنی گربه (FIV) یا ویروس لوسمی گربه (FeLV)

عوامل باکتریایی

• Bordetella bronchiseptica (B. bronchiseptica)
• کلامیدوفیلا فلیس (C. felis)
• مایکوپلاسما spp

بیشتر گربه ها در معرض عفونتهای تنفسی فوقانی هستند اما معمولاً بدون علامت خواهند بود. علائم عفونتهای تنفسی فوقانی شامل موارد زیر هستند:

• ترشح سبز یا زرد از چشم و بینی
• عطسه
• تنفس صدا دار (خس خس)
• کاهش اشتها
• بی‌حالی و مشکل در تنفس

دامپزشک میتواند به شما کمک کند تا درمان مناسب برای کمک به گربه خود را پیدا کنید. اغلب اوقات، این عفونتها در گربه ها با آنتی بیوتیک، داروهای چشمی، نبولیزاسیون یا داروهای ضد ویروسی درمان میشوند.

درماتوفیتوز

درماتوفیتوز یک عفونت قارچی است که در بعضی از موارد بین انسان و سایر حیوانات مسری است. این بیماری میتواند در هر سنی رخ دهد اما به نظر می‌رسد در بچه گربه ها شایع‌تر است. قارچ پوستی به صورت ریزش مو و پوسته پوسته شدن و خارش پوست ظاهر میشود اما محل و خارش میتوانند متفاوت باشند. دامپزشک شما برای تشخیص ممکن است بخواهد نمونه را کشت دهد یا به بصورت مستقیم زیر میکروسکوپ بررسی کند. توجه داشته باشید که تجویز دارو حتماً باید زیر نظر دامپزشک باشد.

عفونت‌های ویروسی

انواع مختلفی از عفونت‌های ویروسی در گربه ها وجود دارند که باید از ماهیت آنها آگاه باشید. ویروس نقص ایمنی گربه­سانان (FIV)، ویروس لوسمی گربه­سانان (FeLV)، پریتونیت عفونی گربه­سانان (FIP) و پنلکوپنی بیماریهای بسیار متفاوتی هستند اما همگی روی گلبولهای سفید خون گربه تأثیر میگذارند. برای این بیشتر این بیماریها هیچ درمانی کاملاً مؤثری وجود ندارد و فقط علائم آنها کنترل میشود میشوند. خبر خوب این است که واکسنهایی وجود دارند که میتوانند از پنلکوپنی (واکسن سه­گانه گربه ها) جلوگیری کنند.

در ادامه به طول مفصل در مورد انواع عفونت‌های ویروسی صحبت میکنیم:

1- ویروس لوسمی گربه سانان (FeLV)

لوسمی گربه­سانان بیماری است که به طور معمول از طریق بزاق (تماس بینی به بینی) یا زخمهای ناشی از گاز گرفتگی منتقل میشود. همچنین میتواند از طریق مدفوع، نظافت یا اسباب بازی‌ها یا ظروف مشترک نیز منتقل شود. لوسمی گربه­سانان همچنین میتواند از طریق شیر و خون در دوران بارداری از مادر به بچه­ها منتقل شود. از آنجایی که لوسمی گربه­سانان باعث سرکوب سیستم ایمنی و کم خونی میشود، ممکن است به صورت بی‌حالی، رنگ پریدگی لثه، مشکل در تنفس و عفونتهای مزمن مختلف ظاهر شود.

درمان این عارضه به انتقال خون و مراقبت‌های حمایتی بر اساس علائم نیاز دارد. همه گربه ها باید قبل از معرفی به گربه های دیگر برای این بیماری آزمایش شوند. در حال حاضر، واکسن لوسمی گربه­سانان فقط برای گربه های خارج از منزل توصیه میشود. البته این واکسن در ایران وجود ندارد. گربه های مبتلا به این بیماری بهتر است، جدا از سایر گربه ها نگهداری شوند.

2- پن لکوپنی

پن لکوپنی که به آن دیستمپر گربه­سانان نیز میگویند، از راه دهانی-مدفوعی (از طریق تماس با دهان یا بینی با ترشحات آلوده) منتقل میشود و باعث بی‌حالی، تب، استفراغ و اسهال میشود. از طریق آزمایش نمونه مدفوع میتوان پن لکوپنی را تشخیص داد. درمان در درجه اول شامل مراقبت‌های حمایتی است. خوشبختانه، بیشتر موارد پن لکوپنی بدون علامت یا خفیف هستند اما میتوانند به ویژه برای بچه گربه ها کشنده باشند.

3- ویروس نقص ایمنی گربه سانان (FIV)

ویروس نقص ایمنی گربه­سانان شبیه HIV انسان است اما به انسان قابل انتقال نیست. ویروس نقص ایمنی گربه­سانان اغلب از طریق شیر و خون از مادر منتقل میشود. پس از تولد، از طریق تماس با مواد دفعی بدن منتقل میشود. درست مانند HIV، ویروس نقص ایمنی گربه­سانان باعث سرکوب سیستم ایمنی میشود و میتواند به روش‌های بی‌شماری ظاهر شود. معمولاً گربه های مبتلا به ویروس نقص ایمنی گربه دارای عفونتهای تنفسی فوقانی مزمن یا سایر عفونتها هستند.

آزمایش خون برای ویروس نقص ایمنی گربه مورد نیاز است و مراقبتهای حمایتی در صورت نیاز ارائه میشوند. متاسفانه هنوز هیچ واکسنی برای این بیماری وجود ندارد. مهم است که گربه های جدید قبل از قرار گرفتن در کنار گربه های دیگر برای ویروس نقص ایمنی گربه­سانان و لوسمی گربه­سانان آزمایش شوند.

بیماری های رایج در گربه های بالغ

گربه های بالغ نیز به بسیاری از بیماریهایی شایع بین بچه گربه ها مانند انگل‌ها (کک‌ و کنه، انگلهای گوارشی)، عفونتهای تنفسی فوقانی، لوسمی گربه­سانان، ویروس نقص ایمنی گربه­سانان و پن لکوپنی مبتلا میشوند. با این حال، با افزایش سن، گربه میتوانند به مشکلات دیگری مانند دیابت، بیماری دستگاه ادراری، بیماری دندانی، انواع سرطان، بیماریهای مزمن کلیوی (CKD)، پرکاری تیروئید یا انواع مشکلات قلبی مثل کاردیومیوپاتی اتصاعی (HCM) مبتلا شوند.

در ادامه به معرفی بیماریهای رایج در گربه های بالغ می‌پردازیم:

دیابت در گربه ها

دیابت نوعی بیماری است که اغلب با کنترل وزن قابل پیشگیری میباشد. باید بدانید که گربه های چاق بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند. دیابت بیماری است که بر تولید و پاسخ انسولین تأثیر میگذارد. این موضوع باعث میشود که قند خون به جای مصرف در مغز و ماهیچه‌ها و سایر بافت‌هایی که برای انرژی به قند نیاز دارند، در خون باقی بمانند. گربه های مبتلا به دیابت اغلب اشتهای زیادی دارند اما وزن کم می‌کنند، آب بیشتری می‌نوشند و ادرار بیشتری تولید میکنند و اغلب استفراغ و اسهال دارند.

دیابت از طریق آزمایش تشخیص داده میشود. مدیریت این عارضه از طریق رژیم غذایی، کنترل وزن و تزریق انسولین انجام میشود. این بیماری میتواند شانس ابتلا به عفونتهای دستگاه ادراری را افزایش دهد زیرا قند اضافی در خون وارد ادرار میشود و قند موجود در ادرار یک منبع غذایی مناسب برای رشد باکتری‌ها است.

بیماری دستگاه ادراری تحتانی گربه

بیماری بخشهای تحتانی دستگاه ادراری گربه (FLUTD)، به عفونتهای دستگاه ادراری و همچنین التهاب مجاری ادراری و دفع نامناسب (ادرار کردن خارج از بستر) اشاره دارد. اغلب اوقات، گربه های مبتلا به این عارضه صدای خاصی از خود در می‌آورند، بی‌قرار میشوند، خارج از بستر ادرار یا مدفوع میکنند و ادرار خونی دارند.

استرس، ژنتیک، رژیم غذایی، جنسیت و عادات نظافتی همگی میتوانند به مشکلات ادراری دامن بزنند. سیستیت یعنی التهاب مثانه، که اغلب در اثر استرس ایجاد میشود، بنابراین شناسایی منابع استرس و محدود کردن آنها میتواند مفید باشد. گاهی اوقات، شناسایی منابع استرس ممکن است دشوار باشد. برای مثال، ارتباط گربه خانگی شما با یک گربه بیرونی میتواند به افزایش استرس در گربه شما منجر شود.

سیستیت میتواند باعث ادرار خونی، دفع نامناسب و یا زور زدن برای اجابت مزاج شود. عفونتهای دستگاه ادراری (UTI) شامل حضور باکتری هستند ولی میتوانند از استرس ناشی شده باشند. با این حال، عفونت ادراری ممکن است ناشی از تنگی مجرای ادرار، نظافت نامناسب به خصوص اگر گربه چاق باشد. همچنین رسوبات ادراری یا سنگهای ادراری هم میتواند باعث سیستیت شود. به همین دلیل است که دامپزشک به یک نمونه ادرار برای تشخیص و درمان مناسب گربه نیاز دارد.

گاهی آزمایش خون و اشعه ایکس یا سونوگرافی نیز توصیه میشوند. اگر گربه شن یا سنگهایی داشته باشد که مجرای ادرار را به طور کامل مسدود میکنند، که این امر میتواند باعث پارگی مثانه حیوان شود، که این موضوع میتواند کشنده باشد. گربه های نر بیشتر مستعد انسداد هستند زیرا مجرای ادراری باریک‌تری دارند. درمان میتواند شامل آنتی ‌بیوتیک، رژیم‌های غذایی درمانی، داروهای ضد اسپاسم برای کمک به آسان‌تر شدن ادرار باشد.

گربه به ندرت ممکن است دچار انسدادی شود که به جراحی احتیاج داشته باشد. مدیریت وزن، تغذیه با غذای باکیفیت، تمیز نگه داشتن بستر، کاهش عوامل استرس‌زا، میتوانند به کاهش بروز مشکلات ادراری کمک کنند.