اسیدهای موجود در پلاک دندان باعث تجزیه شدن سطح مینا و ایجاد سوراخ در دندان (کرم خوردگی) و عوامل پوسیدگی دندان هستند .

سوراخ معمولاً تا زمانی که به میزان زیاد رشد نکرده و اعصاب دندان را تحت تاثیر قرار ندهد یا باعث ایجاد ترک در دندان نشود،

بدون درد خواهد بود البته در مواردی بصورت خال سیاه روی دندان و یا لکه های سفید خود را بروز می دهد.

در صورتی که این مشکل درمان نشده به حال خود رها شود، امکان تشکیل آبسه دندان وجود خواهد داشت.

پوسیدگی درمان نشده دندان همچنین می تواند ساختار داخلی دندان (ناحیه پالپ) را از بین برده و در نهایت باعث از دست دادن دندان شود.

فیشور سیلانت یا شیارپوشی دندان، روشی بدون درد و ایمن برای محافظت از دندان‌ها در برابر پوسیدگی است.

سیلانت پوشش پلاستیکی محافظی است که روی سطح جونده دندان‌های عقب به کار برده می‌شود.

سیلانت باعث درزگیری مینای دندان شده  و پوسته سختی را ایجاد می‌کند که اجازه نمی‌دهد

ذرات غذا و باکتری‌ها وارد شیارهای ظریف روی دندان شود و در جلوگیری از پوسیدگی دندان نقش مهمی دارد.

علائم و نشانه ها

درد دندان یا احساس سوزش به خصوص پس از مصرف مواد غذایی شیرین، گرم، یا سرد و بوی بد دهان می تواند نشانه ای آشکار از ایجاد دندان پوسیده یا کرم خورده می باشد.

اکثر علائم پوسیدگی دندان در مراحل اولیه آن در طول معاینات منظم دوره ای قابل شناسایی هستند.

در این حالت سطح دندان ممکن است در هنگام تماس با اجسام تیز، نرم به نظر برسد.

همچنین ممکن است بیمار تا زمان پیشرفت مراحل پوسیدگی دندان درد احساس نکند.

در این حالت عکس برداری رادیولوژی از دندان ها می تواند بعضی از موارد پوسیدگی که امکان مشاهده آنها با چشم غیر مسلح وجود ندارد را آشکار نماید.

رعایت بهداشت دهان و دندان در جلوگیری از علت پوسیدگی دندان نقش با اهمیت و کلیدی دارد. رعایت بهداشت دندان شامل تمیز کردن حرفه ای

و منظم دندان ها (هر 6 ماه یک بار)، مسواک زدن برای حداقل دو بار در روز و نخ دندان کشیدن برای یک بار در روز است.

مصرف غذاهای جویدنی و عادی بهترین انتخاب برای خوردن غذا به عنوان بخشی از وعده های غذایی روزانه است و بهتر است کمتر از تنقلات استفاده شود.

در صورت امکان، دندان های خود را مسواک زده یا پس از خوردن غذا دهان خود را با آب بشویید.

سعی کنید مصرف تنقلات را در سطح حداقل حفظ کنید، زیرا این مواد غذایی می توانند باعث ایجاد اسید در دهان شما شوند.

همچنین لازم است از مصرف مداوم نوشیدنی های شیرین یا مکیدن زیاد شکلات و نعناع خودداری نمایید.

برای حفاظت از دندان ها و نیز پیش گیری از پوسیدگی آنها می توان از مواد فلوراید موضعی بر روی سطح دندان استفاده کرد.

انجام این کار می تواند شامل استفاده از یک خمیر دندان یا دهانشویه فلوراید باشد.

علت تشکیل لکه های سفید بر روی دندان ها

لکه های سفید روی دندان می توانند با دلایل متعدد ایجاد شوند که برخی از مهمترین آن ها به شرح زیر هستند:

فلوئروز دندان از رایج ترین دلایل ایجاد لکه های سفید بر روی دندان ها است.

فلوئروز شرایطی است که در آن مینای دندان به خاطر مصرف بیش از حد فلوراید توسط کودکان قبل از رشد کامل دندان آنها دچار آسیب می شود.

در طول دوره رشد دندان، آزاد سازی بیش از حد کلسیم می تواند باعث ایجاد لکه های سفید بر روی دندان ها شود.

این لکه ها می توانند یک ظاهر ناخوشایند برای طرح لبخند و دندان ها و بطور خاص دندان های جلوی دهان ایجاد کنند.

لکه های سفید روی دندان همچنین می توانند به خاطر از دست دادن مواد معدنی مورد نیاز دندان ظاهر شوند.

این شرایط به عنوان هایپو کالسیفیکاشن شناخته می شود و این موضوع در حالی است که به این لکه های سفید در اصطلاح هایپو پلازیا می گویند.

تشخیص

برای تشخیص پوسیدگی دندان بیمار، دندانپزشک فعالیت های زیر را انجام می دهد:

از شما سوالاتی درباره مشکلات قبلی دندان ، ترمیم دندان و مراقبت های انجام شده نسبت به آن می پرسد.

دندان های شما را معاینه کرده و از ابزارهای خاص و یک آینه کوچک برای بررسی هر چه بهتر دندان ها و بررسی سیاه شدن دندان استفاده می کند.

از شما می خواهد از وضعیت دهان و دندان خود عکس رادیولوژی تهیه کنید تا به این ترتیب بتوان پوسیدگی هایی که امکان مشاهده آنها با چشم وجود ندارد را تشخیص داد.

راه ها و روش های درمان

امروزه راه های مختلفی برای  وجود دارد. در این حالت روش انتخاب شده برای درمان پوسیدگی دندان بسته به شدت مشکل می تواند شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:

پر کردن دندان

دندان پزشک از یک دریل مخصوص برای پر کردن دندان استفاده کرده و بخش های پوسیده را از دندان جدا می کند.

در ادامه دندان پزشک دندان را با استفاده از یک ماده مخصوص همچون نقره، طلا یا رزین کامپوزیت پر می کند.

روکش دندان

برای پوسیدگی های وسیع تر، دندان پزشک ممکن است از یک روکش دندان سفارشی بر روی دندان برای اصلاح طرح لبخند استفاده کرده و این روکش را بر روی تاج طبیعی دندان قرار دهد. قبل از انجام این کار لازم است بخش های پوسیده از روی دندان پاک شوند.

روکش دندان ساخته شده از زیرکونیوم (زیرکونیا) ظاهر و ساختار یک دندان طبیعی را شبیه سازی می‌کند،

اما به سادگی روکش‌های ساخته شده از پرسلاین یا سرامیک شکسته نمی‌شوند. بسیاری از دستگاه‌های دیجیتال می‌توانند این روکش زیرکونیوم را در طول یک روز بسازند.

امروزه پیشرفته‌ترین روکش‌های دندانی در دنیا روکش‌های نشکن و مقاوم زیر کونیوم بوده که یک لایه سفید رنگ از عنصر زیرکونیوم اکسید (Zirconium Oxide) میزان استحکام دندان هنگام جویدن را تا 1200 مگا پاسکال بالا می‌برد.

سازگاری بسیار بالای روکش‌های زیرکونیا با بافت زنده و سازگاری بیولوژیکی آن با مخاط دهان و نمای منحصر به فرد و کاملا طبیعی این روکش ها باعث شده که به عنوان بهترین روکش دندان شناخته شوند.

عصب کشی

هنگامی که پوسیدگی دندان باعث مرگ اعصاب آن شود، دندان پزشک از روش عصب کشی برای نجات دادن دندان و درمان حساسیت دندان  استفاده خواهد کرد.

در این روش عصب دندان و بافت های مربوط به اعصاب خونی دندان خارج شده و بخش های دارای پوسیدگی از روی دندان پاک می شوند.

علاوه بر رفع علت دندان درد در این زمان دندان پزشک وضعیت عفونت های احتمالی دندان را بررسی کرده و از دارو برای ضد عفونی کردن و از بین بردن عفونت در صورت نیاز استفاده می کند.

پس از این کار دندان پزشک دندان را پر کرده و گاهی اوقات از یک روکش بر روی دندان برای رفع کامل حساسیت دندانی استفاده می کند.  

روت کانال‌تراپی طی یک یا دو جلسه انجام می‌شود. دندانپزشک در ابتدا از دندان عکس می‌گیرد تا شکل کانال‌های ریشه را ببیند و وجود نشانه‌های عفونت در استخوان اطراف دندان را بررسی کند.

سپس مراحل عصب کشی دندان انجام می شود . 

جهت آشنایی بیشتر با عصب کشی دندان بر روی لینک کلیک کنید قیمت عصب کشی دندان با توجه به شدت مشکل ایجاد شده و وضعیت دندان آسیب دیده متفاوت می باشد.

به هر حال بسیاری از موسسات بیمه حداقل بخشی از هزینه پر کردن دندان و درمان ریشه دندان را تحت پوشش خود قرار می دهند.

همچنین هزینه عصب کشی دندان به تعداد کانال های دندان بطور مثال سه کاناله بودن دندان و موقعیت دندان، دندان جلو و یا دندان عقل بستگی دارد.

فلوراید تراپی

فلوراید احتمالاً موثر ترین روش در دسترس برای پیش گیری و محدود کردن سطح گسترش پوسیدگی دندان و رفع بوی بد دهان  است.

اگر دندان پزشک در مراحل اولیه تشکیل پوسیدگی را تشخیص دهد، درمان با فلوراید می تواند باعث بازیابی مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی بیشتر دندان شود.

کشیدن دندان

در موارد جدی ایجاد پوسیدگی دندان، ممکن است نیاز به کشیدن دندان برای پیش گیری از گسترش عفونت وجود داشته باشد.

به هر حال از دست دادن دندان ها می تواند بر ظاهر و عملکرد دندان های اطراف دندان از بین رفته تاثیر داشته باشد و

به همین دلیل دندان پزشک ممکن است از یک کاشت دندان مصنوعی، پل یا ایمپلنت  دندان برای جایگزین کردن دندان از دست رفته و فضای خالی باقیمانده از آن استفاده کند.

پیشگیری

یکی از راه های پیشگیری از پوسیدگی دندان ، شیار بندی و فیشورسیلانت می باشد.